ve istekbere - ve kibirlendi, büyüklendi

  
Abdulbaki Gölpınarlı Hani meleklere, Âdem'e secde edin demiştik de İblisten başka bütün melekler secde etmişlerdi. O, secde etmekten çekinmiş, ululanmak istemişti de kâfirlerden olmuştu.
Abdullah Parlıyan Sonra meleklere “Haydi Adem'in önünde secde edin” dediğimizde İblis dışında hepsi yere kapandı. O ise, reddetti bunu, kibrine yediremedi ve hakkı görmezlikten gelerek inkârcılardan oldu.
Adem Uğur Hani biz meleklere (ve cinlere): Âdem'e secde edin, demiştik. İblis hariç hepsi secde ettiler. O yüz çevirdi ve büyüklük tasladı, böylece kâfirlerden oldu.
Ahmed Hulusi Meleklere: "Secde edin Adem'e" dediğimizde secde ettiler (yoktan varolmuştaki Esmâ'dan meydana gelmiş varlığa - Esmâ mertebesine). . . Ancak İblis, benliğinin yüceliğinden (enfüsünde gördüğüyle âfaktaki hakikatten perdelenerek) inkâr etti. Hakikati inkâr edenlerden (kâfir) oldu.
Ahmet Tekin Hani biz meleklere:'Âdem’e secde ederek saygı gösterin' demiştik. Melekler hemen secde ederek saygı gösterdiler. Yalnız İblis dayattı. Büyüklük taslayıp serkeşlik etti, kulluk sözleşmesindeki ortak taahhütlerini, Allah’a iman, kulluk ve sorumluluk bilincini şuur altına iterek örtbas edip inkârda ısrar edenlerden, kâfirlerden oldu.
Ahmet Varol Meleklere: 'Adem'e secde edin' dediğimiz zaman da hepsi secde ettiler. Ancak İblis secde etmedi. O bundan kaçındı, büyüklendi ve kâfirlerden oldu. [5]
Ali Bulaç Ve meleklere: "Adem'e secde edin" dedik. İblis hariç (hepsi) secde ettiler. O ise, diretti ve kibirlendi, (böylece) kafirlerden oldu.
Ali Fikri Yavuz Onu hatırla ki, meleklere: “-Âdem’e (hürmet olarak) secde edin.” demiştik de bütün melekler secde etmişlerdi. Ancak İblis secde etmekten yüz çevirip kibirlendi ve kâfirlerden oldu.
Ali Ünal Yine düşün ki meleklere, (ilmini, üstünlüğünü, hilâfete liyakatini kabul ve ona hilâfet vazifesinde yardımcı olma manâsında) “Âdem’e secde edin!” buyurduk. Hepsi secde etti, ama (kendisine de secde emredildiği halde, cinlerden olan) İblis etmedi. Dayattı, büyüklendi ve secde etmeyi kibrine yediremedi; (böylece, yapısındaki potansiyel küfür sıfatı öne çıkıp bütün benliğini kapladı da) kâfirlerden oldu.
Bayraktar Bayraklı Meleklere, “Âdem'e secde ediniz” dediğimiz vakit İblis'ten başka hepsi secde ettiler. İblis secde etmedi, kibirlendi ve kâfirlerden oldu.
Bekir Sadak Meleklere, «Ademe'e secde edin» demistik, Iblis mustesna hepsi secde ettiler, o ise kacindi, buyukluk tasladi ve inkar edenlerden oldu.
Celal Yıldırım Ve Biz meleklere : «Âdem'e (saygı yollu) secde edin» dediğimizde, onlar hemen secde ettiler. Yalnız İblîs dayattı, (bunu) kibrine yediremedi de kâfirlerden oldu.
Cemal Külünkoğlu O vakit biz meleklere: “Âdem'e secde edin (onun önünde hürmetle eğilin)” demiştik de İblis dışında hepsi yere kapanmıştı. İblis ise yan çizmiş, kibre sapmış ve küstahça böbürlenmişti. Böylece inkârcılardan olmuştu.
Diyanet İşleri (eski) Meleklere, 'Adem'e secde edin' demiştik, İblis müstesna hepsi secde ettiler, o ise kaçındı, büyüklük tasladı ve inkar edenlerden oldu.
Diyanet Vakfi Hani biz meleklere (ve cinlere): Âdem'e secde edin, demiştik. İblis hariç hepsi secde ettiler. O yüz çevirdi ve büyüklük tasladı, böylece kâfirlerden oldu.
Edip Yüksel Denetçilere, “Adem’e secde edin“ dedik. İblis hariç hepsi secde ettiler, o ise diretti, büyüklük tasladı ve nankörlük etti.
Elmalılı Hamdi Yazır Ve o vakit melâikeye «Adem için secde edin» dedik, derhal secde ettiler, ancak İblis dayattı, kibrine yediremedi, zaten kâfirlerden idi
Erhan Aktaş Sonra meleklere: “Âdem’e secde edin”1 dedik. İblis hariç bütün melekler secde ettiler.2 O, yüz çevirip büyüklük tasladı. Ve o kâfirlerdendi.3

1- Âdem’in halifeliğini kabullenin, onaylayın. 2- İblis hariç meleklerin tamamı Âdem’in halifeliğini kabullendiler. 3- İblis secde etmediğinden dolayı kâfir olmadı; o, evveliyatında da zaten kâfirdi. Kâfir olduğu için secde etmedi. Bu nedenle, “Kâfir oldu.” şeklinde yapılan çevirilerin doğru olmadığı kanaatindeyiz.
Gültekin Onan Ve meleklere, "Adem'e secde edin" dedik. İblis dışında (hepsi) secde ettiler, o ise diretti / yüz çevirdi (eba), büyüklüklendi / böbürlendi (vestekbere) ve kafirlerden oldu.
Hakkı Yılmaz Ve hani Biz, doğadaki güçlere, “Âdem'e boyun eğip teslimiyet gösterin” demiştik de İblis/düşünce yetisi dışında doğadaki güçler hemen boyun eğip teslimiyet göstermişti. İblis yan çizdi, büyüklendi. Ve o, her şeyi bilerek reddedenlerden idi.
Harun Yıldırım Hani biz meleklere: "Âdem'e secde edin!” demiştik de hemen secde ettiler. İblis müstesnâ. O (secde etmekten) kaçındı, kibirlendi ve kâfirlerden oldu.
Hasan Basri Çantay Hani meleklere: «Âdeme (yahud: Âdem için Allaha) secde edin» demişdik de (şeytanların reisi olan) iblisden başkası hemen secde etmişlerdi. O ise dayatmış, kibirlenmek istemişdi. (Zâten de) o kâfirlerdendi.
Hayrat Neşriyat O vakit meleklere: 'Âdem’e secde edin!' demiştik; (cinlerden olan) İblis hâriç, hemen secde ettiler. (O) dayattı ve büyüklük tasladı, böylece kâfirlerden oldu.
İbni Kesir Hani meleklere: Adem'e secde edin demiştik de onlar hemen secde edivermişlerdi. Sadece şeytan kaçınmış, büyüklük taslamış ve kafirlerden olmuştu.
İskender Evrenosoğlu Ve meleklere: “Âdem'e secde edin.” dediğimiz zaman İblis hariç, (onlar) hemen secde ettiler. (İblis) direndi ve kibirlendi. Ve kâfirlerden oldu.
Kadri Çelik Hani meleklere, “Âdem'e secde edin” demiştik de İblis dışında hepsi secde etmişlerdi. O ise şiddetle kaçınmış, büyüklük taslamıştı ve kafirlerden olmuştu.
Mehmet Ali Eroğlu Bu arada melekelere: "Adem'e secde edin" dedik. İblis hariç hepsi secde ettiler. Ancak o direndi ve kibirlendi. Böylece o küfreden kimselerden olmuştur.
Mehmet Okuyan Hani meleklere “Âdem için (Allah’a) secde edin.” demiştik; onlar da hemen secde etmişti. İblis hariç. Yüz çevirmiş, kibirlenmiş, kâfirlerden olmuştu.
Muhammed Celal Şems Hani Biz meleklere, “Âdem’e boyun eğin,” demiştik.

( Ayet-i kerimede yer alan secde kelimesinin, zahiri anlamda secde etmek dışında, itaat etmek ve boyun eğmek gibi anlamları da vardır. Böylece “Üscüdû” kelimesi, Âdem’e (a.s.) itaat edin, yani onun sözünü dinleyin anlamına da gelir. Allah (c.c.) dışında kim- seye secde etmek kesinlikle caiz olmadığından, ayette yer alan ifade “Ben Âdem’i ya- rattığım için, Bana secde edin,” manasında anlaşılmalıdır.)

İblis dışında hepsi boyun eğdiler. O, yüz çevirdi ve kibirlendi. O, (önceden beri) kâfirlerdendi.
Muhammed Esed Sonra Meleklere "(Haydi!) Adem'in önünde yere kapanın" dediğimizde İblis dışında hepsi yere kapandı, o ise reddetti ve (üstelik) küstahça böbürlendi: Böylece hakkı inkar edenlerden oldu.
Mustafa Çevik 28-34 Ey insanlar! Sizi yaratıp, bunca nimetle donatan, öldükten sonra da tekrar diriltip huzurunda toplayacak olan Allah’a karşı nasıl oluyor da nankörlük edip davetine sırtınızı dönüyorsunuz? Hâlbuki yeryüzünde ne varsa hepsini sizin için yaratan, sonra da göğe yönelip onu da yedi kat olarak düzenleyip, istifadenize sunan Allah’tır. Allah bahşettiği bunca nimetlere rağmen nankörlük etmekte olanları en iyi bilendir. Yerde ve göklerde olanları yaratıp, nizamlarını kuran ve yarattığı her şeyi yasalara bağlayan Allah, sonra da meleklere, “Yarattığım insanları da yeryüzünde halife kılacağım.” demişti. Bunun üzerine melekler de Allah’a, “Bizler Senin verdiğin her görevi severek ve isteyerek yapıyor, bahşettiğin nimetler için daima şükredip ilmin, kudretin ve yüceliğin karşısında hep saygıyla eğilip Seni hamd ile yüceltmekteyken, yeryüzünde bozgunculuk çıkarıp, yozlaşmaya sebep olacak ve birbirinin kanını dökecek kimseler mi yaratacaksın?” dediler. Allah da onlara, “Benim bildiklerimi ve maksadımın ne olduğunu sizler bilemezsiniz.” dedi. Ardından da halife olarak yarattığı ve yarattıklarının çoğunun isimlerini, ne işe yaradıklarını öğrettiği Âdem’i karşılarına çıkarıp meleklere, “Haydi söyleyin bakalım, bunların isimleri nedir ve Ben bunları ne için yarattım.” dedi. Bunun üzerine melekler, “Rabbimiz! Biz Senin öğrettiklerinden başka şey bilmeyiz. Neyin niçin yaratıldığını tek bilen ve hikmet sahibi olan Sensin” dediler. Böylece Allah, kendisinin yaptıklarının sorgulanamayacağını meleklere hatırlatıp, sonra da Âdem’e seslenerek “Ey Âdem! Sana öğrettiğim şu eşyaların isimlerini, ne olduklarını onlara bildir.” dedi. Âdem’in onların isimlerini ve ne için yaratıldıklarını söylemesi üzerine de Allah meleklere, “Göklerde ve yerde görünen görünmeyen ne varsa hepsini Ben yarattım ve niçin yarattığımı da Ben bildirmeden siz bilemezsiniz. Oysa Ben, sizin gizledikleriniz de açığa vurduklarınızı da bilirim.” dedi. Daha sonra meleklere şöyle buyurdu: “Şimdi Âdem’le ilgili size vereceğim görevleri yapmak ve sadakatinizi göstermek üzere Bana secde edip söz verin.” Bunun üzerine İblis dışında hepsi Allah’a secde ederek, saygı ve sadakatle emre uyacaklarını beyan ettiler. İblis ise Âdem’i küçümseyip kibirlenerek ona hizmet etmek için görevlendirilmeyi kabul etmeyip Rabbi olan Allah’ın emrine itiraz ederek isyan etti, nankörleşip kâfirleşti.
Mustafa İslamoğlu İşte o zaman meleklere demiştik ki: "Adem(oğlu) için emre amade olun! İblis hariç, hepsi emre amade olmuştular. O (ise) emre karşı geldi, büyüklük tasladı ve nankörlerden oldu.
Ömer Nasuhi Bilmen Hani Biz meleklere demiştik ki: «Âdem'e secde ediniz.» Onlar da hemen secde edivermişlerdi. Yanlız İblîs (Şeytan) kaçınmış, kibirlenmiş ve kâfirlerden olmuştu.
Ömer Öngüt Bir zamanlar biz meleklere: “Âdem'e secde edin!” demiştik. İblis hariç hepsi secde ettiler. O ise yüz çevirdi, büyüklük tasladı, böylece kâfirlerden oldu.
Şaban Piriş Meleklere: -Adem için secde edin, demiştik de onlar da hemen secde edivermişlerdi. Sadece İblis kaçınmış, büyüklenmiş ve kafirlerden olmuştu.
Sadık Türkmen O zaman/bundan sonra meleklere: “Adem’i selâmlayın/önünde saygı ile eğilin”[*] demiştik. [*] Genelde, bu ve benzeri ayetlere: “Adem’e secde edin” manâsı verilir. Arapça’da “SECDE” kelimesi müşterek bir kelimedir. Cümledeki yerine ve Kur’an’ın çelişmezliğine göre; a) Allah’a secde. Birşeyler veya verilen bazı nimetler ya da birileri için Allah’a yapılan şükür secdesi. Yusuf as.’ın önünde Allah’a yapılan şükür secdesi gibi. b) İtaat etmek, tanımak. c) Boyun eğmek, kabullenmek. d) Kullara selam secdesi yapmak. e) Saygı secdesinde bulunmak. Saygıdan yere kapanmak. Saygı ile eğilmek (Hz. Yusuf’u, kardeşlerinin eğilerek selamlaması gibi). f) Başka bir kavle göre de; “Adem’de bütünleşin/birleşin”. İblis; “Neden Adem’de bütünleşecekmişiz?”, sorusu ve karşı çıkışıyla Allah’a asilerden oldu. “Neden bende değil de Adem’de bütünleşiliyor? Oysa ben ondan daha hayırlı- yım/iyiyim. Onu çamurdan beni ateşten yarattın” diyor. Yani, bir anlamda neden Adem’in neslini şöhret/popüler yapıyorsun da benim neslimi yapmıyorsun demek istiyor. İşte İblis, bundan sonra ŞEYTAN diye anılıyor. (bkz. Bakara: 36) İbadet maksadıyla yapılan secde ise: Yalnız Allah’a yapılır. Öyle olunca: “Adem’e secde edin” emrini, ADEM’İ KIBLE EDİNİN diye de algılamamız mümkün... Adem burada Allah’ın işâretiyle KÂBE konumundadır. Bizde hoş karşılanmasa da bazı toplumlarda büyüklere/krallara ve kutsal bilinen insanlara saygı secdesi (selâmlaması) yapılmaktadır. Budizm’de, Budistlerce kutsal bilinen kişilerin heykelleri önünde kapanarak yaptığı secde gibi. Japonlar’ın birbirlerini karşılama selamlaması ise hafifçe öne doğru eğilmektir. Benim kanaatime göre SECDE kelimesi müşterek bir kelime, AYET ise Müteşabih bir Ayet’tir... Allah ne kastettiyse biz ona iman ediyoruz.. En doğrusunu Allah bilir. Derhal saygı ile eğildiler/selâmladılar, (Ancak kibirlenip muhalefet eden) İblis hariç/bundan kaçındı! Direndi, büyüklük tasladı ve kâfirlerden oldu.
Seyyid Kutub Hani biz meleklere «Adem'e secde ediniz» dedik de hemen secde ettiler. Yalnız iblis kaçındı, kendini büyük gördü ve kâfirlerden oldu.
Suat Yıldırım O vakit meleklere: "Âdem‘e secde edin!" dedik. İblis dışındaki bütün melekler secde ettiler. İblis bunu yapmadı, kibrine yediremedi ve kâfirlerden oldu
Süleyman Ateş Meleklere: "Âdem'e secde edin" demiştik, hemen secde ettiler: Yalnız İblis diretti, böbürlendi, nankörlerden oldu.
Süleymaniye Vakfı Meleklere “Âdem’e secde edin!” dediğimizde hemen secdeye kapandılar ama İblis öyle yapmadı, büyüklenerek direndi ve kâfirlerden [*] oldu.

[*] “Kâfirlerden oldu” sözü, İblis’ten önce de bazı meleklerin kâfir olduklarını gösterir. Melek, elçi anlamındadır (Müfredât, الك md.). Onlar Allah’ın, birçok konuda elçi olarak görevlendirdiği cinlerdir. Allah Teâlâ şöyle demiştir: “Cinleri ve insanları, sadece bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat 51/56) Şu âyet bunu açıkça anlatmaktadır: “Bir gün meleklere, ‘Âdem’e secde edin!’ dedik. İblis’in dışındakiler hemen secdeye kapandılar. O da o cinlerdendi ama Sahibinin (Rabbinin) emrinden çıktı.“ (Kehf 18/50) Bu âyeti doğru anlamak için: “Rabbinin emrinden çıkmayan cinler hangileriydi?” diye sormak gerekir. Bunun tek cevabı “melekler” olur. O zaman, meleklerin cinlerden olmadığı, sorumsuz varlıklar olduğu ve günah işleyemeyeceği şeklindeki algı yönetiminin önü kesilir. Burada emirden çıkan meleğin adı İblis’tir. İblis, meleklerden olmasaydı secdeden sorumlu tutulamazdı. Âyete göre secde etmemesinin tek sebebi kendini büyük görüp direnmesidir. Bu suçu hangi melek işlese aynı cezaya çarptırılır. İlgili âyetler şöyledir: “Mesih, Allah'a kul olmaktan geri durmaz. Mukarreb (Allah’a yakın) melekler de öyledir. Kim O’na kulluktan geri durur da büyüklük taslarsa (bilmeli ki) Allah, onların hepsini huzuruna toplayacaktır. İnanıp güvenen ve iyi işler yapanlara hem ücretlerini tastamam verecek hem de ikramda bulunacaktır. Kul olmayı kendine yakıştıramayıp büyüklük taslayanları da acıklı bir azaba çarptıracaktır. Onlar, kendileri için Allah ile aralarına girecek ne bir dost (veli) ne de yardımcı bulacaklardır.” (Nisa 4/172-173)

 
Tefhim-ul Kuran Ve meleklere: «Ademe secde edin» dedik de İblis'ten başka (diğerlerinin tümü) secde ettiler. O ise, dayattı ve kibirlendi ve kâfirlerden oldu.
Ümit Şimşek Meleklere, 'Âdem'e secde edin' dediğimizde, İblis'ten başka hepsi secdeye kapandı. O ise bundan kaçındı ve büyüklük taslayarak kâfir oldu.
Yaşar Nuri Öztürk O vakit biz meleklere, "Âdem'e secde edin" demiştik de İblis dışında tümü secde etmişti. İblis yan çizmiş, kibre sapmış ve nankörlerden olmuştu.